LEMBAGA Pelancongan baru-baru ini mendedahkan Malaysia menjana RM106 bilion daripada perbelanjaan 25 juta pelancong antarabangsa yang tiba di dalam negara pada 2024.
Daripada jumlah itu, sembilan juta datang dari Singapura.
Trend pergerakan tersebut menimbulkan satu persoalan kepada kepada pusat beli-belah Johor Bahru, Johor.
Ini mengambil kira kemungkinan separuh daripada kumpulan pelancong dari Republik tersebut melakukan perjalanan dengan memandu memasuki pusat bandar Johor.
Adakah pusat membeli-belah ini mempunyai tempat letak kereta yang mencukupi untuk menampung lonjakan pembeli?
Jawapannya adalah ya.
Sebagai contoh, pusat beli-belah utama di Johor Baru dengan mudah menyediakan 4,000 hingga 6,500 tempat letak kereta.
Pada ketika ini, pusat beli-belah utama di Lembah Klang pula masing-masing mempunyai kira-kira 10,000 tempat letak kereta.
Malah, Malaysia adalah salah satu penyedia tempat letak kereta pusat membeli-belah paling bermurah hati – bukan sahaja di Asia tetapi di seluruh dunia.
Pembinaan tempat letak kereta merupakan satu pelaburan yang mahal.
Bagi sesentengah negara, jumlah tempat letak kereta disediakan di Malaysia dianggap sebagai sesuatu berlebihan.
Namun, di sebalik bilangan yang tinggi itu, rakyat Malaysia dilaporkan masih bergelut untuk mencari tempat letak kereta.
Isunya bukan kekurangan ruang tetapi bilangan kereta yang sangat banyak di jalan raya.
Kos setiap ruang letak kereta
Pembinaan tempat letak kereta merupakan satu pelaburan yang mahal.
Kos membina sebuah ruang letak kereta tunggal dianggarkan bernilai kira-kira RM40,000 dan ia dijangka meningkat dua kali ganda kepada RM80,000 jika tempat letak kereta itu terletak di bawah tanah disebabkan oleh kerumitan membangun struktur tambahan.
Untuk pusat membeli-belah dengan 5,000 tempat letak kereta, jumlah terbabit melibatkan pelaburan minimum RM200 juta – sebelum pusat membeli-belah itu mula beroperasi.
Untuk mencapai hasil marginal 5 peratus dalam tempoh 15 tahun, bayaran letak kereta sepatutnya sekitar RM3 sejam hanya untuk membolehkan mereka mendapat pulangan modal.
Jika ia dibina dengan ciri premium seperti epoxy flooring, sistem pemandu pintar dan pencahayaan dipertingkatkan, kadar yang mapan dan ideal ialah RM5 hingga RM8 sejam.
Bagaimanapun, rata-rata pusat beli-belah di Malaysia lazimnya mengenakan kadar caj parkir RM3 bagi tiga jam pertama.
Rata-rata pengguna kenderaan di Malaysia pastinya merasai kesukaran untuk mencari tempat letak kereta khususnya di pusat perniagaan komersial.
Situasi itu bermakna secara hakikatnya, pusat beli-belah memberikan subsidi kepada pengunjung yang datang dengan menaiki kereta.
Walaupun kos parkir pusat membeli-belah agak rendah di Malaysia, isu penetapan harganya terus menjadi pertikaian.
Sebagai perbandingan, pusat beli-belah di Hong Kong dan Singapura mengenakan bayaran antara RM5 dan RM10 sejam manakala di daerah pusat perniagaan Melbourne, Australia bayaran letak kereta boleh melebihi RM100 untuk beberapa jam sahaja.
Selain kos pembinaan, kos tempat letak kereta yang tinggi mesti mengambil kira faktor seperti tanah yang mahal, premium insurans yang tinggi dan undang-undang pengezonan yang ketat.
Tidak seperti pusat beli-belah Malaysia yang menyediakan ribuan tempat letak kereta, pusat beli-belah di luar negara menawarkan tempat letak kereta yang terhad walaupun ia berada di kawasan pusat perniagaan.
Malah mereka juga lazimnya mengenakan bayaran yang tinggi untuk penggunaan yang singkat.
Fonemana kebergantungan terhadap kereta
Walaupun pengangkutan awam telah berkembang di Malaysia, aktiviti memandu kekal menjadi mod utama pengangkutan.
Menyalahkan kewujudan tempat letak kereta semata-mata sebagai punca kepada isu tahap pengangkutan awam yang rendah adalah satu kenyataan yang agak dangkal.
Ini kerana isu itu timbul akibat pelbagai faktor gabungan termasuk dasar kereta nasional, penswastaan jalan tol dan lebuh raya, pembangunan kawasan bandar dan sifat infrastruktur Malaysia yang mementingkan kereta.
Memandu di Malaysia bukan sekadar kemudahan – ia adalah satu keperluan.
Orang ramai memandu ke tempat kerja, menjalankan tugas, melawat keluarga dan menghantar anak ke sekolah.
Dengan kadar pemilikan kereta kira-kira 500 kenderaan bagi setiap 1,000 orang, Malaysia mengatasi negara seperti Korea Selatan, Taiwan dan Thailand di rantau Asia.
Kebergantungan kepada kenderaan persendirian ini meliputi daripada pusat beli-belah hingga ke tempat kerja, kawasan perumahan, hospital, hotel dan sekolah.
Pendek kata, Malaysia tidak akan mampu berfungsi tanpa kereta.
Kebergantungan pada aktiviti memandu ini menjelaskan punca lot kedai komersial sering mengalami kekurangan tempat letak kereta yang teruk dan kesesakan.
DI kawasan lalu lintas tinggi seperti Taipan, SS2 dan Kota Damansara, Selangor, adalah biasa untuk melihat kereta diparkir secara berlapis-lapis.
Kafe biasa dengan 12 meja dan 48 tempat duduk boleh melayani sekitar 288 pelanggan setiap hari mengikut enam waktu puncak.
Dengan mengandaikan satu kereta bagi setiap tiga pelanggat, sebuah kafe memerlukan 96 ruang letak kereta setiap hari atau 16 ruang sejam.
Namun kebanyakan lot kedai hanya menyediakan empat ruang letak kereta di hadapan premis mereka.
Akibatnya, pelanggan terpaksa meletak kenderaan di tepi jalan, di bangunan berdekatan atau ruang yang tidak dibenarkan.
Contoh ini menggambarkan sebab kekurangan tempat letak kereta berterusan di pusat komersial dan bagaimana perniagaan mungkin bergelut apabila ketersediaan tempat letak kereta tidak mencukupi.
Untuk mengurangkan isu tersebut, pusat komersial sering memerlukan pemaju membina bangunan tempat letak kereta bertingkat untuk memenuhi keperluan permintaan untuk tempat letak kereta.
Cabaran baharu
Peningkatan penggunaan kenderaan elektrik (EV) turut memberikan cabaran tambahan dalam pengurusan tempat letak kereta.
Walaupun stesen pengecas EV merupakan ciri yang menarik untuk pusat beli-belah, peraturan mesti memastikan ia digunakan dengan cekap dan adil.
Peningkatan penggunaan EV turut memberikan cabaran tambahan buat pengguna kereta di Malaysia khususnya dalam menyediakan tempat letak kenderaan yang mencukupi. — Gambar hiasan
Tanpa penguatkuasaan yang sewajarnya, ruang ini boleh dimonopoli oleh sebilangan kecil kenderaan, memburukkan lagi kekurangan tempat letak kereta sedia ada.
Tempat letak kereta pejabat adalah satu lagi isu yang dibiarkan berlarutan lama di Malaysia.
Sejak pengenalan sistem Park and Ride pada 2006, banyak bangunan pejabat di Putrajaya direka bentuk lebih sedikit ruang letak kereta, dengan mengandaikan pekerja akan menggunakan pengangkutan awam.
Bagaimanapun, disebabkan penggunaan carpooling dan transit awam yang rendah, banyak syarikat terpaksa bergantung pada tempat letak kereta terbuka atau tanah yang belum dibangunkan untuk menampung limpahan kenderaan.
Masalah asas terletak pada ketidakpadanan antara peraturan bangunan dan permintaan tempat letak kereta sebenar.
Ruang pejabat biasanya direka untuk menampung seorang pekerja bagi setiap 200 kaki persegi, namun kod bangunan hanya mewajibkan satu ruang letak kereta bagi setiap 1,000 kaki persegi.
Walaupun dua pekerja berkongsi kereta, kekurangan tempat letak kereta kekal tiga kali ganda lebih besar daripada bekalan yang ada.
Kebanyakan rakyat Malaysia lebih suka memandu bersendirian.
Situasi itu memberikan penjelasan terhadap punca jalan yang mengelilingi bangunan kerajaan di Putrajaya dan pejabat berteknologi tinggi di Cyberjaya sentiasa dipenuhi dengan kereta yang diparkir.
Jika majlis tempatan atau polis trafik menguatkuasakan undang-undang tempat letak kereta haram dengan tegas, banyak pejabat mungkin mendapati diri mereka beroperasi pada separuh kapasiti kerana kekurangan tempat letak kereta yang tersedia untuk pekerja.
Pandemik memberikan gambaran sementara tentang bagaimana perkhidmatan e-hailing boleh memberi kesan kepada permintaan tempat letak kereta.
Semasa tempoh sekatan pergerakan, aliran individu memandu ke ke pusat membeli-belah didapati menurun, menjadikan tempat letak kereta lebih mudah diakses.
Bagaimanapun, apabila harga e-hailing melonjak selepas wabak, ramai rakyat Malaysia kembali memandu, sekali gus mengembalikan kesesakan tempat letak kereta sebelum pandemik.
Situasi itu menunjukkan bahawa walaupun e-hailing mungkin menyediakan alternatif sementara, ia tidak menggantikan keperluan jangka panjang untuk pemilikan kenderaan persendirian di Malaysia.
Akhirnya, tiada penyelesaian muktamad kepada dilema tempat letak kereta Malaysia.
Ini kerana penyelesaiannya munking terletak kepada usaha bagi mengubah gaya hidup rakyat Malaysia.
Usaha bagi menangani tempat letak kereta di Malaysia sama seperti mana usaha rakyat menangani cuaca panas di dalam negara atau tandas awam yang basah dan kesesakan lalu lintas.
Perkara itu seakana-akan sudah menjadi sebahagian daripada pengalaman rakyat Malaysia.
Aktiviti memandu dilihat seperti sudah sebati dengan budaya dan mencari tempat letak kereta hanyalah satu lagi aspek biasa dalam kehidupan seharian.
Selagi Malaysia terus menawarkan tempat letak kereta pada harga berpatutan, ia kekal akan menjadi sebahagian daripada ekosistem bandar di dalam negara. — The Star/LUM YOUK LEE
Boleh follow media sosial Majoriti di Twitter, Facebook, Instagram, WhatsApp Channel dan Telegram