PERSEKITARAN marin Malaysia terkenal dengan biodiversiti dan ekosistemnya yang unik, termasuk bakau, terumbu karang dan rumput laut. Ekosistem ini menyediakan sumber asli yang mempunyai sumbangan penting kepada pembangunan sosioekonomi negara.
Sejak berabad tahun lalu, laut di sekitar Malaysia telah berkhidmat sebagai asas perdagangan global dan aktiviti komersial, terutama aktiviti perkapalan, pelancongan, perikanan, dan industri minyak dan gas luar pesisir.
Bagaimanapun, aktiviti pembangunan yang dilakukan manusia menyebabkan ekosistem marin terdedah kepada pencemaran dan pembangunan pantai yang tidak bertanggungjawab, yang membawa kepada kehilangan biodiversiti dan kerosakan kepada fungsi ekologi lautan.
Sebagai Negara Anggota Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UN), Malaysia sebelum ini menunjukkan komitmen mendalamnya terhadap pengurusan kawasan laut yang mampan menjelang 2030 dengan memasukkan Matlamat Pembangunan Mampan 14 (SDG14) ke dalam Rancangan Malaysia Ke-11 (2016-2020).
SDG14 (Kehidupan di bawah air) mempunyai 10 objektif yang tertumpu kepada kesihatan laut dan sumber kehidupannya. Malaysia, selaras dengan masyarakat antarabangsa, bersetuju dengan setiap sasaran pemuliharaan kawasan lautan dan pembangunan mampan bagi memastikan ekosistem marinnya sihat dan produktif.
Pengurusan kesihatan dan daya tahan kawasan lautan berkait rapat dengan ekonomi biru atau ekonomi lautan, yang bertujuan untuk mengurus dan memulihara ekosistem marin secara mampan.
Idea ekonomi biru berkembang daripada konsep pertumbuhan hijau, sebagai tindak balas terhadap kebimbangan yang semakin meningkat mengenai bahaya besar kepada ekosistem marin akibat penangkapan ikan secara berlebihan, kemusnahan habitat, pencemaran marin, pengasidan lautan dan perubahan iklim.
Ia menjadi lebih popular sejak sedekad lalu kerana menggalakkan penggunaan sumber marin yang mampan untuk pertumbuhan ekonomi di samping melindungi dan mempromosikan kesihatan lautan.
Konsep ekonomi biru berasal daripada Persidangan Pembangunan Mampan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu 2012 di Rio de Janeiro, Brazil, dan menumpukan kepada kepentingan penggunaan sumber yang berkesan dan saksama. Ia mengangkat pembangunan mampan yang tidak merosakkan alam sekitar di tahap yang tinggi.
Komponen ekonomi biru termasuk industri lautan tradisional seperti perikanan, pelancongan dan pengangkutan maritim, serta aktiviti baharu seperti tenaga boleh diperbaharui luar pesisir, akuakultur, aktiviti ekstraktif dasar laut dan bioteknologi marin.
Menurut kajian UNCTAD (Persidangan Perdagangan dan Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu) baru-baru ini, pada tahun 2020, ekonomi biru menyumbang antara 3.5% dan 7% daripada keluaran dalam negara kasar (KDNK) global, yang bernilai AS$1.5 trilion (RM6.28 trilion) dan dijangka mencapai tiga trilion dolar AS menjelang 2030.
Ekonomi biru berusaha untuk mencapai keseimbangan antara kelebihan ekonomi jangka panjang dan kesihatan kawasan lautan dengan mengutamakan penggunaan sumber yang berkesan bagi memaksimumkan pertumbuhan ekonomi untuk keperluan manusia serta meningkatkan kesejahteraan penduduk pantai.
Malaysia akan mendapat keuntungan daripada ekonomi biru dari segi penjanaan peluang pekerjaan dan pertumbuhan ekonomi. Malah, ekonomi biru diunjur menyumbang sehingga 23% daripada KDNK negara Malaysia.
Ekonomi biru dilaporkan secara rasmi sebagai bidang yang sedang dibangunkan dalam persekitaran Malaysia, dan berada di landasan yang tepat untuk menjadi tonggak pertumbuhan sosioekonomi negara.
Oleh yang demikian, ia turut dimasukkan ke dalam Rancangan Malaysia Ke-12 dengan input daripada kementerian dan agensi berkaitan berdasarkan kajian kebolehlaksanaan mereka. — The Star
DR IZYAN MUNIRAH MOHD ZAIDEEN
Pensyarah Kanan Fakulti Pengajian Maritim, Universiti Malaysia Terengganu
Boleh follow media sosial Majoriti di Twitter, Facebook, Instagram dan Telegram